Z chorobami tarczycy zmaga się co piąty Polak. Jak informuje prof. Marcin Barczyński z Collegium Medicum UJ, częściej dotykają kobiet – mężczyzn 9 razy rzadziej. Dlaczego schorzenie dotyczy najczęściej pań? Jaką rolę odgrywa ten narząd? Jakie badania na tarczycę warto wykonać i jak możesz się do nich przygotować?
Spis treści:
Co to jest tarczyca?
Tarczyca to gruczoł, w którym organizm produkuje hormony. Odgrywają ważną rolę – od nich zależy metabolizm, wzrost i ogólny rozwój. Jeśli tarczyca pracuje prawidłowo, to masz więcej energii do życia. Wytwarzane w niej hormony wpływają na dojrzewanie płciowe, przemianę materii, układ nerwowy i mięśniowy.
Tarczyca znajduje się w obrębie szyi. Największy niepokój pacjentów budzą guzy w tym narządzie. Przeważnie są łagodne, a około 1-2 proc. okazuje się złośliwych.
Choroby tarczycy u kobiet
Jak twierdzi wspomniany prof. Marcin Barczyński z Kliniki Chirurgii Endokrynologicznej, III Katedry Chirurgii Ogólnej Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, nie wiadomo, dlaczego choroby tarczycy dotykają głównie kobiet. Przyczyną może być, że panie podlegają większym wpływom hormonalnym, ale nie ma to dowodów. Choroba dotyka około 20 proc. Polek i Polaków.
Zastanawiasz się, jakie badania profilaktyczne wykonywać, aby kontrolować stan zdrowia? Powinny obejmować tarczycę. Które warto zrobić?
Jakie badania na tarczycę wykonać?
Hormony tarczycy pełnią wiele funkcji, dlatego łatwo możesz zauważyć, że coś się dzieje z Twoim organizmem. Odstępstwa w stężeniu tych hormonów mogą mieć wiele objawów.
Objawy niedoczynności tarczycy
W przypadku niedoczynności możesz:
- szybko przybierać na wadze;
- mieć problemy z oddychaniem;
- ciągle odczuwać zimno;
- miewać częste zawroty głowy;
- mieć bóle mięśni, stawów.
Niedoczynność oznacza, że tarczyca produkuje za mało hormonów.
Objawy nadczynności tarczycy
Jeśli zmagasz się z nadczynnością tarczycy, to możesz:
- szybko tracić na wadze;
- zmagać się z bezsennością;
- ciągle czuć gorąco;
- zmagać się z przewlekłym zmęczeniem.
Nadczynność oznacza, że tarczyca produkuje za dużo hormonów.
Jakie badania na tarczycę wykryją chorobę?
Żeby skontrolować stan tego gruczołu, wykonaj badanie stężenia:
- hormonu tyreotropowego (TSH) – wydziela go przysadka mózgowa, a zmiana jego ilości ma wpływ na hormony tarczycowe;
- trójjodotyroniny (FT3) – nieprawidłowy poziom przeważnie oznacza nadczynność lub niedoczynność gruczołu tarczowego;
- tyroksyny (FT4) – wzrost stężenia wskazuje na nadczynność, a spadek na niedoczynność; FT4 to główny hormon produkowany i wydzielany przez tarczycę;
- przeciwciał przeciwko tyreoglobulinie (anty-TG) – wysokie stężenie wskazuje na choroby tarczycy, takie jak Hashimoto czy Gravesa-Basedowa; u zdrowych przeważa niskie stężenie;
- przeciwciał przeciwko peroksydazie (anty-TPO) – anty-TPO występuje u ponad 95 proc. zmagających się z chorobą Hashimoto oraz 85 proc. z chorobą Gravesa-Basedowa.
Jakie badanie na Hashimoto? Jeśli widzisz objawy choroby, to wykonaj ostatnie z opisanych, czyli anty-TPO. Na chorobę Hashimoto wskazuje m.in. zwiększona wrażliwość na zimno, zaparcia, bladość, łamliwość paznokci, suchość skóry, zmęczenie i senność.
Panel tarczycowy – co wchodzi w jego skład?
Możesz wykonać zestaw badań, które pokażą, jak działa Twoja tarczyca albo czy leczenie przynosi oczekiwane efekty. Jeśli widzisz objawy nadczynności lub niedoczynności albo masz zaburzenia hormonalne (np. problemy z miesiączkowaniem), to nie czekaj, tylko zapisz się na to badanie. Idź do lekarza rodzinnego po skierowanie lub skorzystaj z innych możliwości, takich jak prywatna opieka zdrowotna. Możesz wykonać panel tarczycowy:
- podstawowy – czyli oznaczenie poziomu wspomnianych TSH, FT3 i FT4 (to trójka tarczycowa);
- rozszerzony – obejmuje TSH, FT3, FT4, ATPO, ATG, TRAB; dzięki temu możesz zbadać poziom przeciwciał tarczycowych i hormonów w jednym badaniu.
Co oznacza TRAB? To badanie, dzięki któremu lekarz może łatwiej odróżnić, czy pacjent zmaga się z chorobą Gravesa-Basedowa czy z chorobą Hashimoto.
Wiesz już, jakie są badania hormonów tarczycy. Jak się przygotować do TSH, FT3 i FT4?
Jak się przygotować do badania TSH oraz pozostałych z trójki tarczycowej?
O czym musisz pamiętać? Jak przygotować się do badania TSH i innych ze wspomnianej trójki tarczycowej? W przypadku poszczególnych:
- TSH – krew należy pobrać rano, ale nie musisz być na czczo; bezpośrednio przed badaniem unikaj stresu i dużego wysiłku fizycznego;
- FT3 – zrób je przed wzięciem porannych leków, ale skonsultuj to z lekarzem; bądź na czczo; nie wykonuj badania, jeśli leczysz się aktualnie heparyną;
- FT4 – na pobranie krwi zgłoś się w godzinach porannych; staraj się unikać bezpośrednio przed nim wysiłku fizycznego i stresu.
Zanim wybierzesz się na badanie, upewnij się, jakiego przygotowania wymaga przychodnia, szpital lub oddział medyczny. Mogą się różnić, na przykład nie wszędzie musisz być na czczo.
Pamiętasz, jak dbać o wątrobę? Robisz badania? Wiesz też, jak dbać o serce? Nie zapominaj o tarczycy. Badania profilaktyczne powinny obejmować również ten organ.
Źródła:
[1] https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C84018%2Cekspert-co-piaty-polak-ma-problemy-z-tarczyca-czesciej-choruja-kobiety.html
[2] https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C84018%2Cekspert-co-piaty-polak-ma-problemy-z-tarczyca-czesciej-choruja-kobiety.html
.png)