Jazda bez dowodu rejestracyjnego – czy grozi za to kara?

Dowód rejestracyjny to dokument przypisany do konkretnego pojazdu. Znajdują się w nim informacje o dopuszczeniu danego samochodu lub motocykla do udziału w ruchu drogowym. W dowodzie rejestracyjnym zawarte są m.in. poniższe informacje:

●     numer rejestracji pojazdu,

●     data pierwszej rejestracji,

●     dane właściciela pojazdu (m.in. PESEL lub REGON oraz adres),

●     informacje o pojeździe (marka, typ, model, numer VIN, maksymalna masa całkowita, dopuszczalna masa całkowita, masa własna),

●     data ważności dowodu rejestracyjnego,

●     data wydania dowodu rejestracyjnego,

●     kategoria pojazdu,

●     liczba osi,

●     pojemność silnika,

●     maksymalna moc silnika,

●     rodzaj paliwa,

●     liczba miejsc siedzących i stojących,

●     data kolejnego badania technicznego pojazdu.

W dowodzie rejestracyjnym notowane są m.in. informacje o istotnych zmianach parametrów technicznych pojazdu. Taką zmianą może być np. montaż haka holowniczego, co możesz zrobić samodzielnie lub zlecić w profesjonalnym serwisie samochodowym. Jeśli wyposażysz swój samochód w hak, pamiętaj, aby zalegalizować go poprzez odnotowanie tego w dowodzie rejestracyjnym oraz karcie pojazdu (jeżeli została wydana). Żeby uzupełnić dowód rejestracyjny o te informacje, złóż w wydziale komunikacji odpowiedni wniosek oraz zaświadczenie ze stacji diagnostycznej, że hak został zamontowany prawidłowo. Wzór wniosku możesz pobrać ze strony internetowej właściwego urzędu, np. https://www.wroclaw.pl/files/urzad/rejestracja/WniosekHAK-GAZ.pdf. Przegląd elementu kosztuje 35 zł, natomiast wpis do dokumentów jest bezpłatny.

Sam dowód rejestracyjny otrzymasz również w Wydziale Komunikacji po złożeniu stosownego wniosku[1]. Jego wzór jest określony w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury i Budownictwa w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów oraz wymagań dla tablic rejestracyjnych (zał. Nr 1). Możesz go pobrać ze strony internetowej właściwego urzędu, np. https://www.gdansk.pl/urzad-miejski/wydzial-komunikacji/procedury/rejestracja-pojazdu-uzywanego-zakupionego-na-terenie-rp,a,44912. O ten dokument zwykle występujesz, gdy kupisz nowy pojazd i chcesz go zarejestrować na siebie. Ustawowo masz na to 30 dni. Wtedy też zmieniasz tablice rejestracyjne samochodu na nowe. Przez pierwsze tygodnie po dopełnieniu formalności związanych z nabyciem auta używasz tzw. „miękkiego” (tymczasowego) dowodu rejestracyjnego. Dopiero potem możesz zgłosić się po odbiór właściwego dokumentu.

 

^[1] Wzór wniosku.

Zdarza się, że dowód rejestracyjny ginie, ulega zniszczeniu lub zostaje skradziony. W takiej sytuacji masz obowiązek niezwłocznie (nie później niż 30 dni od dnia, gdy stwierdzisz utratę albo zniszczenie dowodu) złożyć wniosek o wydanie wtórnika. Wzór wniosku możesz pobrać ze strony internetowej właściwego urzędu, np. https://www.gdansk.pl/urzad-miejski/wydzial-komunikacji/procedury/wtornik-dowodu-rejestracyjnego,a,44899. Dodatkowo, w przypadku braku dokumentu musisz złożyć oświadczenie o utracie dowodu rejestracyjnego, natomiast w przypadku jego zniszczenia w stopniu powodującym jego nieczytelność, oddać dotychczasowy dowód rejestracyjny. Określa to Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym, rozdz. 2, art. 74a, ust. 2.

Zdarza się też, że w dokumencie zabraknie miejsca na pieczątki, które potwierdzają coroczny przegląd techniczny pojazdu. Wtedy masz możliwość wymiany dowodu. Opłata za wydanie dowodu rejestracyjnego w 2021 roku wynosi 54 zł. 

Wiele osób jest zaskoczonych informacją, że w Polsce nie ma obowiązku wożenia ze sobą żadnych dokumentów poza dowodem tożsamości (a i ten może być w formie elektronicznej). Tym samym dozwolona jest jazda bez dowodu rejestracyjnego i polisy potwierdzającej zawarcie ubezpieczenia OC ppm. Od kiedy obowiązują nowe przepisy w tej sprawie? Tzw. pakiet deregulacyjny został wprowadzony 4 grudnia 2020 roku a pozostałe regulacje, jak zwolnienie z obowiązku posiadania przy sobie dokumentu uprawniającego do prowadzenia pojazdów - 5 grudnia. Od tego momentu wszystkie dane samochodu oraz osoby zatrzymanej do kontroli są widoczne dla uprawnionych do tego służb w Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców (CEPiK). Jedynym naszym obowiązkiem podczas kontroli jest potwierdzenie swojej tożsamości, czyli np. okazanie funkcjonariuszom swojego dowodu osobistego.

Czy istnieją wyjątki od tej reguły? Oczywiście, że tak. Zwolnienie z obowiązku wożenia ze sobą dowodu rejestracyjnego, a także prawa jazdy oraz polisy potwierdzającej zawarcie  obowiązkowego ubezpieczenia OC ppm w Polsce dotyczy wyłącznie sytuacji, w których dane auto jest zarejestrowane w naszym kraju (czyli figuruje w bazie CEPiK). Na tej samej zasadzie Polacy poruszający się za granicą pojazdami mechanicznymi zarejestrowanymi w Polsce muszą mieć przy sobie dokumenty.

 

Opisane wyżej zasady nie dotyczą sytuacji, gdy doszło do konfiskaty dowodu rejestracyjnego przez policję. Zatrzymanie dokumentu jest jednoznaczne z zakazem wyprowadzania danego samochodu na drogi. Kiedy więc można utracić dowód rejestracyjny? Może się to zdarzyć na przykład w następujących sytuacjach:

 

●     gdy podczas kontroli drogowej funkcjonariusz stwierdzi, że Twoje badanie techniczne (przegląd) pojazdu straciło ważność;

●     gdy okaże się, że stan techniczny Twojego pojazdu zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego lub narusza normy ochrony środowiska.

 

Pozostaje jeszcze pytanie, co jeśli ktoś pożyczy pojazd bez dokumentów i zostanie zatrzymany do kontroli? Za jazdę nie swoim samochodem bez dowodu rejestracyjnego nie grozi żadna kara. Warto jednak upewnić się przed podróżą, że auto ma ważny przegląd techniczny i ubezpieczenie OC ppm. Jeżeli zdarzy się kontrola i funkcjonariusz stwierdzi, że dany pojazd nie powinien poruszać się po drogach, możesz zostać nagle bez środka lokomocji. 

Kontrola drogowa może być przeprowadzona rutynowo bądź w przypadku podejrzenia popełnienia przez kierowcę wykroczenia. Funkcjonariusz, który zatrzyma Cię do kontroli, może chcieć sprawdzić m.in.:

 

●     Twój stan trzeźwości,

●     stan techniczny Twojego pojazdu,

●     przebieg silnika Twojego pojazdu,

●     Twoje uprawnienia do prowadzenia pojazdu (za pośrednictwem bazy CEPiK, po zweryfikowaniu Twojej tożsamości).

 

Warto wiedzieć, że oprócz policji, do przeprowadzania kontroli drogowych są upoważnione również inne służby mundurowe. Należą do nich m.in. straż gminna, straż miejska, Inspekcja Transportu Drogowego oraz Żandarmeria Wojskowa.

 

Jakie są Twoje obowiązki w związku z zatrzymaniem do kontroli drogowej? Jest ich kilka. Musisz:

●     zatrzymać się do kontroli,

●     wykonywać polecenia funkcjonariusza,

●     pozostać w pojeździe, chyba że funkcjonariusz wyda inne polecenie,

●     umożliwić funkcjonariuszowi sprawdzenie przebiegu pojazdu oraz jego stanu technicznego,

●     podać funkcjonariuszowi swoje dane.

 

Podczas kontroli drogowej masz obowiązek przedstawić funkcjonariuszowi swój dowód tożsamości, jednak nie musisz okazać mu fizycznego dokumentu. Dowody osobiste wydane po 4 marca 2019 roku mają już swoją wersję elektroniczną, która w zupełności wystarczy.

Jazda bez dowodu rejestracyjnego w większości przypadków jest dozwolona i nie grożą za nią żadne konsekwencje prawne. Czy zatem można schować dokument do szuflady i zapomnieć o jego istnieniu? Nie do końca, ponieważ zdarzają się sytuacje, w których dowód rejestracyjny będzie Ci niezbędny.

Pierwszą z takich sytuacji jest zakup ubezpieczenia OC ppm lub AC. W celu zawarcia umowy z ubezpieczycielem musisz przedstawić kilka dokumentów. Są to:

●     dowód osobisty,

●     prawo jazdy,

●     dowód rejestracyjny samochodu,

●     dotychczasowa polisa potwierdzająca zawarcie umowy ubezpieczenia OC ppm.

Druga sytuacja, podczas której musisz mieć przy sobie dowód rejestracyjny pojazdu, to wizyta na stacji diagnostycznej. Pierwsze badanie techniczne nowego samochodu jest wykonywane przed jego pierwszą rejestracją. Na następny przegląd należy się zgłosić po 3 latach. Dwa lata po tym badaniu przychodzi czas na jego powtórzenie. Kolejne przeglądy techniczne należy wykonywać raz do roku. Za każdym razem trzeba przedstawić pracownikom stacji diagnostycznej dowód rejestracyjny. Jeżeli stan techniczny pojazdu nie wzbudza zastrzeżeń, otrzymasz wpis, który uprawnia do użytkowania auta przez kolejny okres.

Dowód rejestracyjny powinien również znaleźć się wśród dokumentów, które otrzymujesz lub przekazujesz wraz z samochodem w momencie zawarcia umowy sprzedaży. Jako nowy właściciel pojazdu musisz następnie udać się do Wydziału Komunikacji, aby przerejestrować auto i uzupełnić stosowne wpisy w dokumentacji. Otrzymasz wówczas nowe tablice rejestracyjne i dowód rejestracyjny ze swoimi danymi.

Dowód rejestracyjny musisz mieć przy sobie również wówczas, gdy wybierasz się za granicę samochodem zarejestrowanym w Polsce. Centralna Ewidencja Pojazdów i Kierowców (CEPiK) nie jest platformą międzynarodową. Zawarte w niej dane na Twój temat stanowią dowód, że posiadasz uprawnienia wyłącznie na terytorium Polski.

1. Co to jest dowód rejestracyjny?
2. Dowód rejestracyjny to dokument przypisany do konkretnego pojazdu mechanicznego, który zawiera najważniejsze informacje o tym pojeździe oraz jego właścicielu lub właścicielach.

Kiedy dowód rejestracyjny nie jest Ci potrzebny?

Jazda bez dowodu rejestracyjnego jest w Polsce prawnie dozwolona, o ile pojazd został zarejestrowany na terenie naszego kraju i figuruje w bazie CEPiK. Nie musisz więc wozić ze sobą dokumentu - zarówno wtedy, gdy korzystasz z własnego, jak i pożyczonego auta, które spełnia opisane wyżej warunki. W związku z tym nie musisz też okazywać go służbom podczas kontroli drogowej.

Kiedy jest potrzebny dowód rejestracyjny?
Dowód rejestracyjny trzeba okazać przy zawieraniu umowy ubezpieczenia pojazdu, a także przy zawieraniu umowy jego sprzedaży. Jest również niezbędnym dokumentem podczas corocznego badania technicznego (przeglądu) na stacji diagnostycznej. W dowodzie rejestracyjnym umieszcza się informacje o wszystkich istotnych zmianach parametrów technicznych pojazdu (np. o montażu haka holowniczego). Dokument trzeba też mieć przy sobie, gdy wyjeżdża się zarejestrowanym w Polsce samochodem za granicę.

Czy to, że figuruje się w Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców, zwalnia z posiadania ubezpieczenia auta?

W Polsce nie trzeba obowiązkowo zawierać ubezpieczenia AC, NNW czy Assistance. Obowiązkowe jest natomiast ubezpieczenie OC ppm. Nie trzeba go ze sobą wozić - podobnie jak nie trzeba mieć przy sobie dowodu rejestracyjnego. Nie oznacza to jednak, że możesz w ogóle nie mieć wykupionego ubezpieczenia OC ppm.