Jakie dokumenty są wymagane podczas jazdy samochodem i co grozi za poruszanie się bez nich?

Samochód | 6 minut

Kontrola drogowa należy raczej do stresujących sytuacji, ale jeśli nie popełniliśmy żadnego wykroczenia, a wszystkie wymagane dokumenty mamy przy sobie, nie mamy się o co martwić. Co trzeba mieć przy kontroli policji i jakie mogą być konsekwencje braku obowiązkowych dokumentów kierowcy? Wyjaśniamy.

Spis treści:

Jakie dokumenty musi mieć kierowca samochodu osobowego?

Od 1 października 2018, wraz z wejściem w życie nowelizacji Ustawy Prawo o ruchu drogowym, kierowcy nie muszą podczas jazdy mieć przy sobie dowodu rejestracyjnego oraz potwierdzenia zawarcia ubezpieczenia OC w formie fizycznej – nie znaczy to jednak, że kompletnie zrezygnowano z obowiązku ich posiadania. Po prostu dane z tych dokumentów znajdują się w bazie CEPiK (Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców), z której policja, straż miejska czy inspekcja transportu drogowego korzystają w trakcie kontroli.


Obecnie więc wymagane dokumenty kierowcy, które ten musi mieć ze sobą, to:

  • ważne prawo jazdy,
  • ważny dowód osobisty.

Jazda bez dokumentu prawa jazdy

"Za jazdę bez uprawnień, ponieważ te zostały nam wstrzymane na 3 miesiące, grozi przedłużenie zakazu jazdy na 6 miesięcy, a jeśli termin ten został już wcześniej przedłużony do 6 miesięcy – kierowcy na stałe odbiera się uprawnienia i musi on ponownie podejść do egzaminu."

Brak prawa jazdy przy sobie podczas kontroli drogowej zakończy się z pewnością pouczeniem, być może mandatem. Trzeba także pamiętać, że jazda bez dokumentu prawa jazdy może oznaczać, że albo kierowca zapomniał wziąć go ze sobą, albo go w ogóle nie posiada, ponieważ dokument został wcześniej zatrzymany lub w ogóle nie został wydany. We wszystkich tych sytuacjach obowiązuje zupełnie inny zakres kar. Po kolei.

Mandat za brak prawa jazdy przy sobie, gdy o nim po prostu zapomnieliśmy, wynosi do 250 zł (art. 95 Kodeksu wykroczeń).

Następnie możemy mieć do czynienia z sytuacją, gdy ktoś kieruje pojazdem, na który nie ma uprawnień, choć ma uprawnienia na inny – to częsty przypadek wśród kierowców aut osobowych, którzy wsiadają na motocykl o pojemności silnika większej niż 125 cm³ bez prawa jazdy kategorii A. W takiej sytuacji czeka nas mandat w wysokości 300 zł oraz, jeśli nie ma z nami kogoś, kto może zająć się pojazdem po zatrzymaniu, koszty odholowania pojazdu. Jeśli z jakichś przyczyn sprawa trafi do sądu, zapłacimy nawet 5000 zł.

Kierowca, któremu cofnięto uprawnienia do jazdy i został zatrzymany,  może trafić do więzienia. Kara ograniczenia wolności wynosi nawet 2 lata w sytuacji, gdy dokument został zatrzymany przez starostwo. Jeśli zakaz prowadzenia pojazdów wydał sąd, za złamanie wyroku grozi od 3 miesięcy do 5 lat więzienia oraz przedłużenie zakazu jazdy do 15 lat.

Jeśli natomiast policja zatrzyma kogoś, kto po prostu nigdy nie zdał egzaminu na prawo jazdy, może nałożyć na taką osobę mandat w wysokości 500 zł. Co więcej, jeśli sprawa trafi do sądu, zatrzymany może zapłacić nawet 5000 zł oraz otrzymać zakaz prowadzenia pojazdu na wiele lat.     

Jazda bez dowodu rejestracyjnego i OC – konsekwencje

Za fizyczny brak dowodu rejestracyjnego i dokumentu potwierdzającego ważność polisy OC nie zapłacimy już mandatu, ale nie znaczy to jednak, że nie zapłacimy kary za brak OC czy jazdę niezarejestrowanym pojazdem.

1. Co grozi za brak dowodu rejestracyjnego?

Mandatu za brak dowodu rejestracyjnego w fizycznej formie podczas kontroli już nie otrzymamy, ale nie zmienia to faktu, że od momentu kupienia auta mamy 30 dni na jego zarejestrowanie, co regulują art. 71 ust. 7 oraz art. 78 ust. 2 Prawa o ruchu drogowym. Jednakże jeszcze do niedawna przepisy te były martwe, ponieważ za nieprzerejestrowanie samochodu nie groziła żadna kara. W bazie CEPiK wciąż figuruje wiele pojazdów z nieaktualnymi danymi. Sytuacja zmieniła się jednak 1 stycznia 2020 roku. Na mocy ustawy z dnia 19 lipca 2019 o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2019 poz. 1579) wprowadzono karę dla kierowców, którzy nie dotrzymają terminu 30 dni. Karę nakłada starosta i wynosi ona od 200 do 1000 zł.[1]

2. Co grozi za brak ubezpieczenia OC?

Jeszcze wyższe kary czekają na tych kierowców, którzy poruszają się po drogach bez polisy OC. Kara za brak OC wzrosła wraz z początkiem tego roku, jako że jej wysokość oblicza się na podstawie kwoty minimalnego wynagrodzenia. Za brak ubezpieczenia OC samochodu osobowego zapłacimy w 2020 roku:

  • 1040 zł za brak ubezpieczenia OC do 3 dni,
  • 2600 zł za brak ubezpieczenia OC od 4 do 14 dni,
  • 5200 zł za brak ubezpieczenia OC powyżej 14 dni.

Brak obowiązkowego ubezpieczenia samochodu wcale nie musi zostać namierzony w trakcie kontroli drogowej – za zdecydowaną większością wykryć takich sytuacji (III kwartale 2019 roku aż 77%[2]) odpowiada Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny.

Opłata za połączenie telefoniczne zgodna z taryfą danego operatora

Ten materiał reklamowy ma charakter wyłącznie informacyjny, służy przybliżeniu zakresu ubezpieczenia i nie stanowi oferty w rozumieniu art. 66 § 1 Kodeksu cywilnego ani rekomendacji do złożenia wniosku lub przyjęcia oferty  umowy ubezpieczenia. Dokument ten nie stanowi wzorca umownego ani części umowy ubezpieczenia. Szczegółowy zakres i warunki ubezpieczenia regulują ogólne warunki ubezpieczenia wraz z załącznikami, właściwe dla danej umowy (dostępne na stronie Centrum dokumentów, w których znajdziesz postanowienia dotyczące m.in. składki, zakresu ubezpieczenia, ograniczeń i wyłączeń odpowiedzialności Towarzystwa Ubezpieczeń i Reasekuracji Allianz Polska Spółka Akcyjna oraz warunków wypłaty i zasad obliczania świadczeń ubezpieczeniowych.

Towarzystwo Ubezpieczeń i Reasekuracji Allianz Polska Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, ul. Inflancka 4B, 00-189 Warszawa, wpisana do rejestru przedsiębiorców prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem KRS: 0000028261, NIP 525-15-65-015, REGON  012267870, wysokość kapitału zakładowego: 457 110 000 złotych (wpłacony w całości). Tu znajdziesz  pełne dane o spółce.