z szybkiego życia, presji otoczenia, zanieczyszczenia środowiska czy trudności w relacjach społecznych. Czy istnieje zależność pomiędzy naszym stanem emocjonalnym a chorobami serca?
Autorka artykułu: Natalia Ostromęcka, psycholog
Stres – jak wpływa na nasz organizm?
Stres jest nieodłącznym towarzyszem człowieka. Ma za zadanie Cię mobilizować, pomaga koncentrować się na zadaniu, utrzymuje organizm w gotowości przed ważnymi wydarzeniami życiowymi itp. W takich sytuacjach zwiększa się tętno i ciśnienie krwi, napinają się mięśnie, spłyca się oddech.
Wytwarza się wtedy hormon stresu, tzw. kortyzol, który powoduje podwyższenie stężenia glukozy we krwi i tym samym zaopatruje organizm w dodatkową energię. Przyczynia się także do wzmocnienia działania innych hormonów stresu, czyli adrenaliny i noradrenaliny.
Taki stres wynikający z chwilowej sytuacji ma to do siebie, że choć obciąża organizm na moment, to później znika, a Twoje ciało przechodzi w stan relaksu. Nie zawsze tak jednak jest.
Stres czynnikiem wielu chorób
W przypadku przewlekłego stresu dochodzi do licznych uszkodzeń oraz zaburzeń funkcjonowania różnych układów.
Długotrwale podwyższony poziom kortyzolu prowadzi m.in. do:
- niedoczynności lub nadczynności tarczycy,
- nowotworów,
- chorób sercowo-naczyniowych (w tym nadciśnienia tętniczego),
- depresji,
- bezsenności,
- zespołu przewlekłego zmęczenia,
- otyłości,
- osteoporozy,
- zaburzeń odporności.
Stres może być Twoim sprzymierzeńcem, ale nadmierne napięcie i mała odporność na czynniki stresogenne może doprowadzić do poważniejszych chorób. Warto zatem nauczyć się kontrolować poziom stresu, aby żyć dłużej i zdrowiej.
Problemy z sercem i depresja – czy są ze sobą powiązane?
Pozytywne emocje i ogólny dobrostan psychiczny mają niebagatelny wpływ na nasze życie i zdrowie. Badania naukowe wykazują, że istnieje wyraźna zależność pomiędzy zdrowiem serca a możliwością zachorowania na depresję. Tłumaczymy to kilkoma kwestiami:
1. Stres oksydacyjny
Jeśli cierpisz na depresję, przeżywasz przewlekły stres. Jego wysoki poziom zwiększa ciśnienie krwi oraz poziom stresu oksydacyjnego, który prowadzi do złego samopoczucia. Taki stan wpływa negatywnie na układ sercowo-naczyniowy i zwiększa ryzyko chorób serca.
2. Niezdrowy styl życia
W związku z depresją możesz się zaniedbywać. Zapominasz o zdrowym odżywianiu, ruchu, higienie snu.
3. Pobudzenie układu nerwowego
Depresja poprzez ciągłe pobudzenie autonomicznego układu nerwowego i wszystkich związanych z nim reakcji może prowadzić do zwiększonego prawdopodobieństwa zaburzeń rytmu serca np. arytmii.
4. Procesy zapalne
Zgodnie z aktualną wiedzą medyczną zaburzenia depresyjne i niewydolność serca mogą mieć swoje źródło w trwającym przewlekle stanie zapalnym.
5. Obniżone samopoczucie
Jeśli chorujesz na serce i przyjmujesz leki, możesz odczuwać lęk, apatię, depresję, przewlekły stres. Związane to jest zarówno z procesem leczenia, jak i z diagnozą, przebytymi operacjami czy zabiegami.
Choroby serca a depresja – co mówią badania?
Chorując na zaburzenia układu sercowo-naczyniowego, możesz doświadczać dwukrotnie częściej objawów depresyjnych. Przebycie zawału czy różnego rodzaju operacje są obciążające psychicznie.
Ogólny poziom cholesterolu wynoszący 280 lub więcej powiązany jest z 31-krotnie większym ryzykiem wystąpienia depresji. Średnio depresja dotyka co trzecią osobę
z chorobą wieńcową i co drugą po zawale.
Depresja jest nie tylko czynnikiem ryzyka problemów z układem krwionośnym, ale także nasila ich przebieg. Depresja dwukrotnie zwiększa ryzyko wystąpienia choroby niedokrwiennej serca niezależnie do płci, natomiast ryzyko zgonu z powodu chorób serca u mężczyzn z depresją wzrasta aż trzykrotnie.
Nasuwa się wniosek, że poprawa zdrowia układu sercowo-naczyniowego, eliminacja czynników ryzyka i odpowiednia dieta oraz poziom aktywności fizycznej mogłyby przyczynić się do zapobiegania depresji. Jeśli dbasz o ciało i umysł, zmniejszasz ryzyko choroby. Masz więc większą szansę na bardziej szczęśliwe życie. Mniej zdrowotnych problemów to mniej stresu, a także więcej czasu, by skupić się w życiu na tym, co przynosi radość. Można powiedzieć, że zdrowe serce to szczęśliwe serce – i na odwrót. W tym z pewnością pomoże nam szybsze wyłapanie objawów choroby, także depresji. Obserwuj siebie i swoje samopoczucie. Na co warto zwrócić uwagę?
Pierwsze objawy depresji – nie przegap ich
Depresja może pojawić się u każdego, a jej przyczyn jest wiele. Najbardziej zrozumiałą są problemy życiowe, straty, stresujące wydarzenia. Depresja może być również następstwem choroby somatycznej, takiej jak m.in. choroby serca.
Jak możesz rozpoznać depresję? Objawy depresji dzielimy na psychiczne i psychosomatyczne (fizyczne).
Oto typowe objawy psychiczne:
- smutek i apatia,
- obniżony nastrój,
- brak radości życia,
- brak aktywności i zmniejszona energia,
- utrata zainteresowań,
- niechęć do spotykania z ludźmi,
- osłabienie koncentracji i uwagi,
- niska samoocena i mała wiara w siebie,
- poczucie winy i małej wartości,
- pesymistyczne widzenie siebie, otaczającego świata i przyszłości,
- myśli i próby samobójcze.
Do somatycznych objawów depresji należą:
- bezsenność lub nadmierna senność,
- zmniejszony apetyt,
- zaparcia, bóle brzucha,
- bóle głowy, pleców i karku,
- suchość w ustach,
- zaburzenia cyklu miesiączkowego,
- zmęczenie i duża męczliwość.
W typowej depresji mogą wystąpić wszystkie powyższe oznaki albo pojawia się tylko część z nich.
Co ważne, aby stwierdzić, że masz do czynienia z depresją, objawy muszą utrzymywać się ponad dwa tygodnie.
Gdy tylko zauważysz u siebie niepokojące sygnały, zasięgnij porady specjalisty. Szybka diagnoza pomoże odpowiednio wcześnie wdrożyć leczenie. Dzięki temu masz szansę odzyskać spokój i równowagę.
Natalia Ostromęcka
Źródła:
Heszen, I. Psychologia stresu, wyd. PWN
Kabat-Zinn Jon Teasdale John Williams Mark Segal Zindel V., Świadomą drogą przez depresję. Wolność od chronicznego cierpienia, Wyd. Czarna Owca
Longstaff Alan, Neurobiologia. Krótkie wykłady. Wyd. PWN
Układ współczulny - funkcje i działanie (medonet.pl)
Kortyzol, czyli hormon stresu. Co oznacza jego nieprawidłowy poziom? (medonet.pl)
Badanie zależności między zdrowym serca a depresją - Neurologia – Termedia
Objawy depresji | Psychologiczne i somatyczne oznaki choroby (medicover.pl)
Badanie zależności między zdrowiem serca a depresją (europa.eu)
W poszukiwaniu wspólnych źródeł niewydolności serca i depresji - Puls Medycyny - pulsmedycyny.pl
.png)