Udar mózgu to zespół objawów neurologicznych związanych z nagłym zatrzymaniem dopływu krwi do mózgu. Udar to stan poważnie zagrażający życiu, dlatego wymaga natychmiastowej interwencji medycznej. Jakie są objawy udaru mózgu i w jaki sposób można zapobiec jego wystąpieniu?
Spis treści:
- Objawy udaru mózgu – jak rozpoznać udar?
- Przyczyny zachorowań na udar mózgu
- Profilaktyka i leczenie udaru mózgu
- Jak uzyskać wsparcie finansowe w razie udaru?
Objawy udaru mózgu – jak rozpoznać udar?
Zanim przejdziemy do sposobów zapobiegania tej chorobie, odpowiedzmy na kilka istotnych pytań. Co to jest udar mózgu? Czym różni się wylew od udaru? I w końcu – jak rozpoznać udar mózgu? Zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) jest to stan związany z nagłym wystąpieniem „ogniskowego lub uogólnionego zaburzenia czynności mózgu, trwającego dłużej niż 24 godziny i wynikającego wyłącznie z przyczyn naczyniowych[1]”.
Wyróżniamy dwa podstawowe rodzaje udaru mózgu:
- udar niedokrwienny mózgu – inaczej zawał mózgu, spowodowany niedokrwieniem, czyli nagłym zatrzymaniem dopływu krwi do mózgu. Stanowi 70-80% przypadków wszystkich udarów mózgu;
- udar krwotoczny mózgu – inaczej wylew, który jest wynikiem rozerwania naczynia mózgowego, przez co dochodzi do wynaczynienia krwi w obrębie mózgowia.
Powrót do zdrowia po udarze zależy w znacznej mierze od tego, jak szybko chory zostanie otoczony specjalistyczną opieką. Jak więc rozpoznać udar mózgu? Objawy choroby to:
- niedowład, porażenie lub zaburzenia czucia, które występują tylko po jednej stronie ciała,
- zaburzenia mowy, w tym niewyraźna mowa, bełkotanie, trudności z mówieniem i rozumieniem mowy,
- zaburzenia widzenia – charakterystyczne jest niedowidzenie na jedno oko,
- zawroty i bóle głowy,
- nudności i wymioty,
- zaburzenia równowagi.
Nie zawsze jednak pojawiają się one od razu – niekiedy najpierw może wystąpić tak zwany mały udar. Objawy przemijającego niedokrwienia mózgu, jak inaczej nazywany jest mały udar, najczęściej utrzymują się 15-60 minut, a następnie samoistnie ustępują. Co ważne, nawet u co piątego chorego stwierdzono ostrzegawcze zwiastuny udaru, zanim do niego doszło.
Przyczyny zachorowań na udar mózgu
Jednak pytanie o objawy nie jest jedynym, jakie nurtuje osoby, które obawiają się, że zachorują na udar mózgu. Przyczyny tej choroby są dla nich równie istotne – szczególnie że niektóre z czynników ryzyka jesteśmy w stanie wyeliminować. Wśród przyczyn udaru, na które mamy wpływ, wymienia się:
- nadciśnienie tętnicze,
- choroby serca,
- cukrzyca,
- choroby naczyń,
- zaburzenia gospodarki lipidowej,
- otyłość lub duża nadwaga,
- zespół bezdechu sennego,
- palenie papierosów,
- nadmierne spożywanie alkoholu.
Istnieją jednak też czynniki ryzyka udaru mózgu, na które nie mamy wpływu. Są to:
- wiek powyżej 55 lat – częstość występowania udarów rośnie wraz z wiekiem,
- płeć – udary częściej dosięgają kobiet niż mężczyzn,
- czynniki genetyczne.
Profilaktyka i leczenie udaru mózgu
Skuteczność leczenia udaru mózgu zależy przede wszystkim od tego, jak szybko chory trafi do szpitala. Istnieje więc jedna bardzo ważna kwestia, jeśli chodzi o udar mózgu – pierwsza pomoc, od której może zależeć zdrowie, a nawet życie osoby dotkniętej chorobą. Jeśli dostrzeżemy u kogoś wcześniej wymienione objawy, poprośmy tę osobę, by:
- uśmiechnęła się – jeśli podnosi tylko połowę ust, część twarzy może być porażona,
- jednocześnie podniosła nad głowę obie ręce – jeżeli nie może tego zrobić, niedowład mógł objąć połowę ciała,
- powtórzyła proste zdanie – jeśli mówi niewyraźnie lub ma problem z wysłowieniem się, może to oznaczać udar.
Jeśli podejrzewamy udar, musimy natychmiast wezwać pogotowie ratunkowe. Jeżeli chory pozostaje przytomny, należy ułożyć go w wygodnej dla niego pozycji, a jeśli nieprzytomny – w pozycji bocznej ustalonej.
Wiele osób zastanawia się: ile się żyje po udarze? Dane Institute of Health Metrics and Evaluation, organizacji ściśle współpracującej z WHO, wskazują, że w 2019 roku z powodu udaru na całym świecie zmarło około 6,5 mln osób[2]. W Polsce około 12% zachorowań kończy się zgonem podczas przebywania w szpitalu, 23% pacjentów umiera w ciągu 90 dni po zakończonej hospitalizacji, a kolejne 30% – rok od wystąpienia udaru[3]. Należy jednak podkreślić, że po udarze możliwy jest nie tylko powrót do zdrowia, ale też odzyskanie sprawności i samodzielności. W tym przypadku bardzo istotną rolę odgrywa rehabilitacja po udarze. Systematyczne ćwiczenia po udarze są szczególnie ważne dla osób, które nie wróciły do pełnej sprawności – pozwalają niwelować skutki choroby, a także odzyskać większą samodzielność i niezależność.
Czy istnieją zatem jakieś sposoby zapobiegania tej chorobie? Profilaktyka udarów mózgu obejmuje przede wszystkim:
- regularne kontrolowanie ciśnienia tętniczego,
- kontrolowanie poziomu cukru we krwi,
- rezygnację z palenia tytoniu,
- ograniczenie lub rezygnację z picia alkoholu,
- zwiększenie aktywności fizycznej,
- stosowanie diety bogatej w potas i ubogiej w sód,
- utrzymywanie prawidłowej masy ciała,
- ograniczenie stresu.
Jak uzyskać wsparcie finansowe w razie udaru?
W przypadku wystąpienia udaru oraz co najmniej czasowej niezdolności do pracy bardzo istotna jest możliwość uzyskania wsparcia finansowego.
To zapewni nam dobra polisa – dzięki w Allianz można otrzymać pieniądze w razie poważnej choroby, w tym właśnie udaru mózgu, a także zwrot kosztów rehabilitacji po udarze.
.png)