Stopy procentowe - czym są i co na nie wpływa?

Stopy procentowe mają ogromne znaczenie dla gospodarki jako całości, przedsiębiorstw z różnych branż, ale również gospodarstw domowych. Warto zatem wiedzieć, czym są i co na nie wpływa.

Stopy procentowe w Polsce są ustalane przez Radę Polityki Pieniężnej, czyli organ decyzyjny Narodowego Banku Polskiego. Z pomocą tych stóp RPP może kształtować politykę monetarną, a więc wpływać m.in. na poziom inflacji czy aktywność podmiotów gospodarczych. Decyzja o obniżeniu stóp podstawowych prowadzi do spadku stawki WIBOR (od niej zależy m.in. oprocentowanie kredytów i pożyczek), co oznacza jednocześnie spadek kosztów zadłużenia. To sprzyja zapożyczaniu się firm i gospodarstw domowych, a także wzrostowi aktywności gospodarczej, jednak prowadzi zarazem do obniżania się oprocentowania lokat czy obligacji.

Gdy RPP podnosi stopy, rzeczywista roczna stopa procentowa kredytów i innych zobowiązań rośnie, ale zwiększa się też atrakcyjność depozytów, które oferują wówczas wyższe oprocentowanie. 

Spis treści:

1. dummy Stopa procentowa – co to takiego i jak ją obliczyć?
2. dummy Najważniejsze stopy procentowe w Polsce
3. dummy Dlaczego warto inwestować w fundusze kapitałowe?

Stopa procentowa – co to takiego i jak ją obliczyć?

Osoby mniej zaznajomione z tematem wciąż mogą się zastanawiać, co to jest stopa procentowa. Wyjaśnijmy zatem, że jest to po prostu koszt kapitału (odsetki) lub inaczej cena, jaką posiadacz kapitału uzyskuje od kapitałobiorców za udostępnienie go na ustalony czas. Co ważne, mówiąc o stopach procentowych, można mieć na myśli różne rodzaje cen. Te ustalane przez RPP wpływają na nas wszystkich, natomiast np. stopy określane przez banki czy firmy pożyczkowe – na klientów korzystających z ich produktów. Instytucje nie mogą jednak ustalać ich na dowolnym poziomie, muszą mieć tu na uwadze ustawowe odsetki i odsetki maksymalne.

Banki i firmy pożyczkowe naliczają oprocentowanie za pożyczenie środków, ale również prowizję za przyznanie finansowania czy inne opłaty. Dlatego przed zaciągnięciem zobowiązania, warto zorientować się, jak obliczyć stopę procentową (rzeczywistą) danej oferty. Można również po prostu skorzystać z internetowego kalkulatora kredytowego, który po wpisaniu kwoty kredytu, rodzaju rat czy nominalnego oprocentowania, pozwoli sprawdzić RRSO i całkowity koszt zobowiązania.

Jeśli chodzi o stopy ustalane przez RPP, to tak jak wspomnieliśmy, organ ten może zdecydować się na podwyższenie lub obniżenie stóp procentowych, co przekłada się na wzrost lub spadek kosztów kredytów i pożyczek. Warto zaznaczyć, że banki centralne niektórych krajów chcąc wspomóc gospodarkę w wychodzeniu z recesji spowodowanej pandemią, wprowadziły już ujemne stopy procentowe. Taki stan nie może trwać jednak w nieskończoność, a to oznacza, że z miesiąca na miesiąc będzie rosło ryzyko stopy procentowej, a więc wzrostu kosztów zadłużenia.

Najważniejsze stopy procentowe w Polsce

Jak zasygnalizowaliśmy na początku, w Polsce, podobnie zresztą jak w innych krajach, ustalane są różne rodzaje stóp procentowych. NBP, a w zasadzie RPP, określa stopę lombardową, depozytową, redyskontową czy referencyjną. Na uwagę zasługuje zwłaszcza ta ostatnia, która wyraża rentowność bonów skarbowych emitowanych przez Narodowy Bank Polski. To właśnie ona decyduje o stawce WIBOR i kosztach kredytów.

Warto zaznaczyć, że stopy procentowe w Polsce znajdują się obecnie na rekordowo niskim poziomie (stopa referencyjna wynosi zaledwie 0,1%), mimo że inflacja wynosi ponad 4% w skali roku (stan na maj 2021 roku). Niskie nominalne stopy procentowe i wysoka inflacja powodują, że realne stopy procentowe są ujemne. Z tego też względu, lokaty bankowe czy krótkoterminowe obligacje skarbowe nie są w stanie zabezpieczyć nas przed wzrostem cen towarów i usług. Przy tak niskim oprocentowaniu, nawet codzienna kapitalizacja odsetek nie zapewni satysfakcjonującej efektywnej stopy procentowej.

Dlaczego warto inwestować w fundusze kapitałowe?

Kolejne obniżenie stóp procentowych jest już mało prawdopodobne, większe jest prawdopodobieństwo ich wzrostu, które zmniejszy presję inflacyjną. Niezależnie jednak, jakie decyzje podejmie w tym zakresie RPP, warto zainteresować się ofertą funduszy inwestycyjnych (szczegóły na: dummy https://www.allianz.pl/pl_PL/dla-ciebie/inwestycje-i-emerytura/fundusze-tfi).

Instytucje, takie jak Allianz, dają możliwość inwestowania w produkty o potencjale zysku większym niż ten, który gwarantują niskooprocentowane lokaty czy konta oszczędnościowe. Co więcej, wybierając np. fundusz Allianz SFIO Stabilnego Dochodu, który lokuje środki w obligacjach korporacji czy skarbowych, można przy tym zachować niskie ryzyko inwestycyjne. Warto też dodać, że aby zacząć inwestować w ten sposób, nie trzeba mieć dużego kapitału – minimalna wpłata do funduszu wynosi zaledwie 1000 zł.

Dowiedz się również, w co inwestować małe kwoty.